Welkom bij de Vrolijke Tuinier, een site voor liefhebbers van een sier- en moestuin !

Hier vind je info over de inrichting van de moestuin, de siertuin of een combinatie van allebei: de eetbare siertuin. Grondsoort, bemesting, plantschema's voor de groenten, bomen erin of niet, vaste planten, eenjarigen, vanalles komt aan bod. Lees hier onze verzamelde informatie en ervaringen en doe er je voordeel mee bij de inrichting van je eigen tuin!

Je eigen composthoop: hoe maak je die en waar moet je op letten?

Wat is compost?

Het woord "compost" is afgeleid van het Latijnse "compositio", wat wil zeggen: samenstelling.
Compost is het eten voor de bodemmeganismen. Hoe uitgebreider het menu, hoe groter de hoeveelheid verschillende bodemmeganismen die je zult aantrekken in je tuin. Ze zetten de compost om in nuttige bouwstoffen voor je planten en ze ploegen door je tuin, wat de bodemstructuur weer ten goede komt. Compost moet daarom minerale en plantaardige bestanddelen bevatten. Je kunt daarbij denken aan:

• Mineralen: aarde, zand, kalk, gemalen zandsteen
• Plantaardige elementen: afval uit tuinen, akkers, keuken, maaisel, stro, hoorn-, beender-, en bloedmeel.

Je kunt je compost bij tuincentra kopen, maar het is relatief duur. In plaats daarvan kun je het eenvoudig ook zelf maken. Bij de grote schoonmaak van je sier- of moestuin zul je afentoe een grote berg groenafval overhouden. Denk maar aan het opruimen van de moestuin in het najaar, de berg snoeihout in het vroege voorjaar of - als je een loofboom in je tuin hebt - de berg bladeren in de herfst. Daarmee kun je een goede start maken.

Stap 1: koop of maak een (eenvoudige) silo

In een gemiddelde tuin is altijd wel ergens plek voor een eenvoudige silo. Je kunt ze in tuincentra kopen. Ze zijn gemaakt van hout, staal of kunststof en eigenlijk zijn het gewoon grote dozen met voldoende openingen voor de ontluchting.
Je kunt ook zelf zo'n silo maken. Wij maakten hem van afvalhout: vier vertikale hoekbalken met horizontale latten die de zijwanden vormen. Tussen de latten lieten we ruime kieren zodat er voldoende lucht bij het materiaal kan komen. De afmeting moet minimaal 1x1x1.20 m zijn voor 1 container. Is het te klein, dan werkt de silo niet. Als je voortdurend afval wilt toevoegen, moet je 2 silo's hebben: 1 voor het verzamelen van het materiaal en 1 om het te laten verteren. Wij hebben zelf gekozen voor 1 container waar alle tuinafval in 1 keer in ging, aangevuld met verzamelde bladeren uit de omgeving. De silo zit nu vol en we laten hem verder met rust.

Stap 2: de silo vullen

Wat mag er in? Zoals reeds gezegd, hebben we zelf gekozen voor alleen tuinafval. Dit is omdat we zware kleigrond hebben. Die is vruchtbaar genoeg maar heeft een vrij slechte structuur. Mettertijd hopen we er onze eigen bladcompost door te spitten en dat zal de structuur zeker verbeteren.
Behalve bladafval hebben we er kalk en bloedmeel door gedaan. Deze materialen kun je bij de tuincentra kopen en op de verpakking staan duidelijke aanwijzingen over gebruik en hoeveelheid.

Verder kun je er het volgende bij doen:

• keukenafval: veel keukenafval is erg nat en dat trekt muizen en ratten aan. Vermeng het dus met voldoende absorberend materiaal zoals boomschors of turf.
• koffiedik: het lokt regenwormen aan en die zijn heel goede composteerders. Vermeng het wel met kalk en ander materiaal.
• gemaaid gras: dit moet je eerst laten drogen voor het op de composthoop mag, anders wordt het een verstikkende brij. Het verteert wel lekker snel.
• stalmest: gebruik dan wel verse mest die niet is gaan rotten.
• stro: heel waardevol, wel eerst fijnhakken. Het is ook goed om de composthoop mee te bedekken.
• turf: dit bestaat uit dood plantenmateriaal. Het neemt veel vocht op en is daarom heel geschikt om te vermengen met keukenafval. Turf bevat veel humuszuur en je moet dus ook wat kalk toevoegen om dit laatste te neutraliseren.

Doe er liever geen oud papier bij want de drukinktresten zijn niet best voor het milieu.
De silo heeft geen bodem nodig. Het is juist de bedoeling dat de kleine beestjes vanuit de grond naar boven kruipen om je afval in compost om te zetten. Alleen als je veel mollen in de tuin hebt, kun je beter een betonplaat als bodem gebruiken (de mollen eten je regenwormen op...). Je zult dan wel een laag compost op de bodem moeten leggen die als basis dient. De kleine organismen die daarin zitten, kunnen dan de afvalberg die erboven op terecht komt, gaan omzetten.

Als deksel kun je een laag stro gebruiken of gewoon een houten deksel. Het is het beste om de silo op een beschutte plaats te zetten, waar hij niet enorm kan inregenen en ook niet in de volle zon staat. Zorg ook dat je er goed bij kunt, zeker als je nog voortdurend keukenafval erbij wilt doen.

Stap 3: wachten en afentoe controleren...

Het duurt ongeveer een half jaar tot een jaar en dan moet het materiaal zo goed als omgezet zijn.
Goed verteerde compost is zwarte, kruimelige aarde, en stinkt niet. Eer het zover is, zul je afentoe moeten kijken of alles wel goed gaat. Het is een kwestie van ervaring.

Als het materiaal te droog is, wordt het te warm en gaat het uiteindelijk schimmelen. Je zult het dan moeten bevochtigen, of wat nat materiaal zoals natte bladeren erdoor moeten doen. Een te natte composthoop stinkt, en dat is ook niet de bedoeling. In dat geval zul je er turf, zaagsel of ander vochtabsorberend materiaal erbij moeten doen. Als alles aangenaam ruikt en zo vochtig is als een uitgeknepen spons, dan gaat het meestal wel goed.

Na een half jaar is het sowieso verstandig om de hoop eruit te scheppen, en opnieuw in de silo te doen met een paar lagen kalk en bloedmeel (volg de aanwijzingen op de verpakking). Dan kan het weer een half jaartje verder verteren en daarna zou het proces dan klaar moeten zijn.

Stap 4: oogst en gebruik van je compost

Na een half jaar tot een jaar is de compost goed verteerd. Het is een uitstekende bodemverbeteraar, die je met ongeveer 4 scheppen per vierkante meter over je tuin kunt verdelen.
Misschien is niet alles verteerd. Je kunt de overgebleven groffe delen weer hergebruiken in je silo. We zijn benieuwd hoe het onze composthoop vergaat, want daar zit relatief veel snoeihout in. Het zal wel even duren voor dat is omgezet.

Overigens zijn er ook andere mogelijkheden om compost te maken. Je schijnt met een wormencultuur te kunnen werken, maar daar hebben we helemaal geen ervaring mee. Ook kun je met meer hitte werken, daardoor je soms al na drie weken over je eigen compost kunt beschikken. Wie hier meer over wil weten, kan het beste informeren bij tuincentra of de bibliotheek induiken.
Ook staat er informatie over thuis composteren op de site van de hofmeesters, een hele leuke site overigens waar je veel andere info op kunt vinden.

Hier is onze zelfgemaakte compostcontainer, romantisch ingebed tussen sneeuwbes, spirea en skimmia. Om onze zware kleigrond wat te verbeteren, hebben we besloten hierin onze eigen bladcompost te maken. Het deksel kan er makkelijk af, de spleten zijn voor de doorluchting en de beschutte ligging is met opzet gekozen.

Binnenkort maar eens kijken hoe het ermee gesteld is - we houden je op de hoogte.