|
||||||||||
Het succesvol kweken van groenten en fruit leer je door uitproberen en ervaring opdoen. Er komt van alles bij kijken: bemesting, zaden of plantgoed kopen, plant- en zaaischema's, welke groenten en kruiden combineren goed, bestrijding van onkruid en ongedierte, onderhoud van fruitbomen. Op deze pagina vind je de info die wij hierover verzameld hebben en natuurlijk onze eigen ervaringen. |
||||||||||
|
||||||||||
Een moestuin beginnenHoe kom je aan een lapje grond?Bij een moestuincomplex in de buurt kun je altijd kijken of je een stukje grond kunt huren. De kosten kunnen verschillen maar bedragen ongeveer zo'n € 35,- per 100 vierkante meter. Er kunnen nog kosten bijkomen zoals inschrijfgeld, water of electra. In de meeste gevallen is via een reglement geregeld wat er wel en niet mag. Dit betreft ook bijvoorbeeld het bouwen van een kas, planten van fruitbomen, opslaan van mest, materialen en gereedschap, opzegtermijn van de huur etcetera. Het leuke van een moestuincomplex is, dat er altijd wel ervaren mensen bij zijn aan wie je raad kunt vragen. De meesten zullen graag hun kennis en ervaring met anderen delen.
|
Groenten, kruiden en fruit kweken - hoe pak je het aan? |
|
Stap 1: een teelplan makenKijk eerst eens wat je allemaal lekker vind en maak een lijstje. Wie weinig ervaring heeft, kan beter eenvoudig beginnen met worteltjes, prei, uien, tomaten, sla, aardbeien en boontjes bijvoorbeeld. Maak vervolgens een plattegrondje van je tuinoppervlak en plan waar de paadjes moeten lopen. Dit is geheel naar eigen voorkeur. Zelf denk ik dat 1 middenpad en 4 zijpaadjes per kant geen overbodige luxe zal zijn bij een ruimte van 4.5 bij 22 meter, maar dat zal nog in de praktijk moeten blijken. Voorkom in elk geval dat je voortdurend moet rekken om ergens bij te kunnen. Hoe ga je nu je groentes over die stukken verdelen? Er zijn sowieso drie dingen om rekening mee te houden. De meeste groentes moeten elk jaar op een andere plaats, je moet ze dus elk jaar een stukje opschuiven (wisselteelt). Daarnaast kun je ze ook nog indelen naar voedselbehoefte en zijn er ook nog eens soorten die je juist wel of juist niet naast elkaar moet zetten. Praktisch gezien werkt het volgende goed: Groentes zijn grofweg onder te verdelen in 3 groepen die elk hun eigen behoefte aan mest en eventueel kalk hebben. De indeling is:
Je kunt ze volgens deze indeling over 3 stukken grond verdelen. Soms werkt men ook wel met vier stukken waarbij de aardappelen en aardbeien apart worden neergezet. Binnen elk van de drie groepen kun je ook nog eens bekijken welke groentes goed samen gaan.
Zo kun je beter geen peterselie naast sla zetten want ze geven stoffen af waar de andere plant last van heeft. De indeling in drie groepen is wel nodig maar je hoeft je er niet altijd strikt aan te houden. Men zet bijvoorbeeld weleens sla tussen de stokken van de snijbonen. Zo benut je anders verloren ruimte en blijkbaar hebben deze twee soorten een positieve invloed op elkaar. Heb je eenmaal een plan, ga dan gewoon uitproberen want door ervaring leer je het meest.
|
Stap2: moestuin grond voorbereiden en zaaienDe grond moet in elk geval bewerkt worden voor je kunt zaaien: spitten, eventueel verbeteren, en bemesten. Zware klei is slecht doorlatend. Je kunt de grond het beste in het late najaar omspitten. De kleikluiten kunnen dan "invriezen" en zo wordt de grond wat verlucht. Met tuinturf, potgrond of bladcompost kan zware kleigrond wat verbeterd maar dan moet het wel gelijk mee ondergespit worden. Zandgrond heeft een losse structuur en verliest snel water en voedingsstoffen. Het humusgehalte moet worden verhoogd en dat bereik je het beste door (oude) stalmest of zelfgemaakte compost toe te voegen. Ook een extra kalkgift kan nodig zijn, maar geef dit niet tegelijk met de mest. Het beste kun je in het najaar of heel vroege voorjaar bemesten en een tijdje later wat kalk strooien. Hier zie je ook al het belang van je planning. Als je weet waar je de bonen en erwten zet, dan weet je ook dat je daar niet teveel mest moet strooien. Groentes die veel voedsel nodig hebben, kun je juist van wat extra's voorzien. Tot zover de grond. Hoe gaat het met zaaien? Het begint natuurlijk met zaad kopen. Je kunt terecht in tuincentra maar ook op het internet zijn enkele goede leveranciers te vinden. Vaak kun je ook samen met anderen via het moestuincomplex bestellen en dat kan best wat schelen in de prijs. Je kunt sommige groenten al vanaf februari/maart zaaien in kleine kweekbakjes. Op de pakjes staat duidelijk per soort vermeld wanneer je daarmee kunt beginnen. Zaaien in de vollegrond gaat ook prima, maar dan moet je vaak nog even wachten tot het warm genoeg is. Ook hierover vindt je aanwijzingen op de verpakking. Binnenkort ga ik wel zaaien in een koude bak. Ik ga er zelf één bouwen en hoop hier veel plantjes op te kweken die ik dan in de moestuin kan uitzetten. Ik hoop je hier binnenkort meer over te kunnen vertellen... |
Stap3: gewassen onderhouden en beschermenHier komen ongetwijfeld nog veel tips bij als de ervaring groeit. Voorlopig kunnen we al de volgende dingen aanraden: Als je in de vollegrond zaait, bescherm de zaden dan met een net, anders eten de vogels ze zeker op. Je kunt hiervoor handige boogframes kopen om het net over te spannen. Veel voorkomende belagers zijn: luizen, slakken en witte vlieg. Meeldauw kan ook een probleem zijn, bijvoorbeeld bij courgettes. Bij de bestrijding van ziekten en plagen zul je misschien niet altijd ontkomen aan bestrijdingsmiddelen. Biologische middelen zoals brandnetelgier tegen luizen helpen vaak maar even en je zult ze vaak moeten herhalen. Zelf probeer ik altijd de conditie van de plant zo optimaal mogelijk te houden door de juiste omgeving en bemesting en tijdig ingrijpen als het mis gaat. Bij mijn eigen moestuin zal ik de komende tijd wel wat probleempjes tegenkomen en ik zal ze dan ook bespreken. Verder kun je op veel tuinsites informatie over ziekten en plagen vinden en natuurlijk kun je van ervaren tuinders ook veel opsteken. Tot slot een paar tips:
Tot zover de tips. Er zullen er ongetwijfeld nog meer volgen.
|
Stap 4: gewassen oogsten en bewarenOp pakjes zaad staat meestal aangegeven in welke maanden er geoogst kan worden. Zo heb je al een indicatie over de oogsttijd. In grote lijnen gebeurt het ongeveer zo: Groenten die je in februari/maart zaait onder glas of binnen, zijn o.a. tomaten, rode pepers en paprika's. Deze planten hebben een groot deel van voorjaar en zomer nodig om te groeien en de vruchten worden half rijp of rijp geoogst. In oktober kun je de laatste oogst binnen halen en daarna is het te koud geworden. Andere planten kun je gedurende voorjaar en zomer meerdere keren inzaaien en zo kun je de oogst wat spreiden: worteltjes, radijsjes, boontjes en bietjes. Meestal wordt de laatste oogst van deze groenten in oktober/november gedaan. De boontjes moet je niet te dik laten worden, ze zijn veel malser als ze kleiner zijn. Dat geldt overigens ook voor bietjes. Voordat het echt gaat vriezen, moeten ook de wortelgroenten geoogst worden. Je kunt wortels en bietjes goed bewaren in een emmer zand. Voor kool gelden weer andere richtlijnen. Broccoli en zomerbloemkool moet je tijdig oogsten, anders gaan ze doorschieten en is de oogst verloren. Broccoli maakt na de oogst nog kleine zijscheuten en ook die kun je oogsten. Uien worden altijd geoogst zodra het loof "verstrijkt", dus als het omknakt en slap gaat hangen. Je kunt ze in een ruime doos buiten, uit de regen, wat laten opdrogen en vervolgens op een koele en donkere plaats, in de schuur bijvoorbeeld, bewaren. Ze blijven zo maanden goed. Pompoenen en sierkalebasjes worden aan het eind van het seizoen geoogst. Je kunt ze vaak nog maanden bewaren. De meeste bladgroenten zoals sla, andijvie en spinazie, zijn niet vorstbestendig. Zaaien tot in juli kan nog, daarna is het oogsten voor de vorst invalt en dan kun je in het vroege voorjaar weer zaaien. Wat aardappels betreft: je kunt vroege of late soorten kopen, maar allen moeten voor de vorst de grond uit. Je kunt ze eventueel behandelen met een middel tegen het schieten en bewaren op een koele, donkere plek. Een flinke vriezer kun je goed gebruiken, want je zult aardig wat tijd bezig zijn met groenten schoonmaken en invriezen of fruit tot jam verwerken. Ook groenten in het zuur zetten is leuk om te doen.
|
Welke groenten en kruiden passen goed bij elkaar?In de biologische moestuin probeert men vooral te profiteren van de positieve invloed die bepaalde groenten en kruiden op elkaar hebben. Je kunt er je voordeel mee doen. Planten die het goed doen naast elkaar, zijn:
Borago (die in onze siertuin helemaal verwilderd is) schijnt veel schadelijke insecten te weren. Ook thijm en lavendel schijnen luizen op een afstand te houden. Welke groenten kun je beter niet combineren?
Wil je toch bietjes en worteltjes naast elkaar zetten, dan kun je bijvoorbeeld een klein rijtje dille ertussen zaaien, dat werkt prima.
|
Hoe werkt wisselteelt?Groenten moeten elk jaar ergens anders gezet worden. Je put anders de grond uit en trekt gemakkelijk ziekten en plagen aan. In het geval van aardappels en kool houdt men bij sommige moestuincomplexen per jaar bij waar je ze zet. In de praktijk betekent het, dat je een plan maakt waarbij je de tuin in 3 stukken verdeelt en ook de groentesoorten in 3 groepen. Het jaar daarop schuif je de groenten 1 stuk verder op. Het ziet er dan zo uit: tuinstuk: eerste - tweede - derde Ik hoor je bijna denken: hoe zit het dan met die kool? Dit schema is gebaseerd op 3 jaar, niet op 4. Het lijkt me dat je vooral moet opletten dat je de kool niet op precies dezelfde plek zet. Bewaar daarom je aantekeningen goed. Je kunt ook werken met 4 stukken tuin zoals gebeurt ook bij de biologisch-dynamische methode. Je kunt je moestuin opdelen in zoveel percelen als je handig vindt, maar wisselteelt is in elk geval nodig om de tuin gezond te houden. |
Wil je meer weten over het kweken van bepaalde groenten, kijk dan ook eens op onze groentenlijst. Hier worden alle soorten besproken waar we ervaring mee hebben of dit groeiseizoen hopen te krijgen. Terug naar overzicht moestuin |
over ons | contact | adverteren | disclaimer | sitemap |